Πένθος για τον Κλαούντιο Αμπάντο

Ο διάσημος μαέστρος έφυγε χθες στα 80 του χρόνια

Από παιδάκι, ακόμη, ονειρευόταν να γίνει διευθυντής ορχήστρας -από τη στιγμή που πρωτάκουσε τις «Nocturnes» του Ντεμπισί. Στο Μιλάνο, τη γενέτειρά του, δεν έχανε πρόβα για πρόβα στη Σκάλα υπό τη διεύθυνση του Τοσκανίνι ή του Φουρτ- βένγκλερ, κι όπως θα ομολογούσε αργότερα, η τυραννική συμπεριφορά του πρώτου τού φαινόταν πάντα απωθητική.


Διόλου τυχαίο που ο Κλαούντιο Αμπάντο, πέραν των άλλων, είχε κατακτήσει και τη φήμη ενός μαέστρου φιλικού, γεμάτου κατανόηση κι εμπιστοσύνη προς τους μουσικούς -«δεν είμαι το αφεντικό τους, είμαστε συνεργάτες» υποστήριζε. Ενός μαέστρου, η οριστική αποχώρηση του οποίου, τη Δευτέρα, βύθισε στη θλίψη όχι μόνο την Ιταλία, αλλά ολόκληρο τον κόσμο της κλασικής μουσικής.

Από τους πιο καταξιωμένους και πιο δημοφιλείς διευθυντές ορχήστρας της εποχής μας, ο Κλαούντιο Αμπάντο έφυγε από τη ζωή στα 80 του, στο σπίτι του στην Μπολόνια, «ειρηνικά και περιστοιχισμένος από την οικογένειά του», όπως ανακοίνωσαν οι συγγενείς του χθες το πρωί.

Είχε χτυπηθεί από καρκίνο του στομάχου το 2000, όταν ήταν επικεφαλής της Φιλαρμονικής του Βερολίνου, θέση που προηγουμένως κατείχε ο Χέρμπερτ φον Κάραγιαν, και το τελευταίο διάστημα η υγεία του είχε επιδεινωθεί αισθητά. Μόλις μία βδομάδα νωρίτερα άλλωστε, με δική του πρωτοβουλία, είχε ακυρωθεί στο Μπάρι προγραμματισμένη συναυλία του...

«Με το ταλέντο, την αφοσίωση και τα εξαιρετικά αποτέλεσματα που κατέκτησε τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο στη διάρκεια της μακράς καριέρας του, ο Κλαούντιο Αμπάντο ήταν και θα παραμείνει σημείο αναφοράς για ολόκληρη τη χώρα μας» έσπευσε να δηλώσει ο Ιταλός πρωθυπουργός Ενρίκο Μέτα:

«Ο μουσικός και καλλιτεχνικός κόσμος έχασε έναν απόλυτο πρωταθλητή. Εμείς όμως, πέρα απ' όλους εκείνους τους νέους στους οποίους ο Κλαούντιο Αμπάντο έδωσε τόσα πολλά, μένουμε με την κληρονομιά και το παράδειγμά του».

Ας σημειωθεί ότι την περασμένη χρονιά ο κορυφαίος αρχιμουσικός είχε διοριστεί ισόβιος γερουσιαστής, αλλά είχε παραιτηθεί του μισθού του με στόχο τη χορήγηση υποτροφιών σε νέους καλλιτέχνες.

Συντετριμμένος από το θάνατό του εμφανίστηκε και ο Ρικάρντο Μούτι: «Θα θυμάμαι πάντα τη γενναιότητα με την οποία αντιμετώπισε τη μακρόχρονη ασθένειά του, αλλά και τη σταθερότητα και τη σοβαρότητα με την οποία πορεύτηκε ως μουσικός και μαέστρος» σχολίασε.

Ενώ ο επόμενος διευθυντής της Σκάλας του Μιλάνου, Ρικάρντο Τσέλι, παλαιός βοηθός του Αμπάντο και επιστήθιος φίλος του, τόνισε: «Η απώλειά του αφήνει ένα δυσαναπλήρωτο κενό. Ο Κλαούντιο υπήρξε τρανό παράδειγμα για το πώς μπορεί κάποιος να προβάλει διεθνώς ό,τι καλύτερο έχει να επιδείξει η παράδοσή μας».

Αστικής καταγωγής, γεννημένος το 1933 στους κόλπους μιας οικογένειας επιστημόνων και μουσικών -ο πατέρας του ήταν βιολονίστας και συνθέτης και υπήρξε ο πρώτος δάσκαλός του-, ο Αμπάντο σπούδασε σύνθεση, πιάνο και διεύθυνση ορχήστρας στο Ωδείο Τζουζέπε Βέρντι του Μιλάνου κι από νωρίς άρχισε να επισκέπτεται τη Βιέννη, αντλώντας από τη μουσική κίνηση της πόλης άφθονα ερεθίσματα.

Η διεθνής του αναγνώριση ήρθε με την είσοδό του στο δυναμικό της Σκάλας, το 1960, κι αφού επί μια τριετία είχε αφοσιωθεί στη διδασκαλία μουσικής δωματίου στην Πάρμα.

Ο Κλαούντιο Αμπάντο υπήρξε διευθυντής της Σκάλας από το 1968 ώς το 1986, της Συμφωνικής του Λονδίνου από το 1979 ώς το 1988, της Φιλαρμονικής του Βερολίνου από το 1989 ώς το 2002, και στο ρεπερτόριό του δεσπόζουσα θέση είχαν οι συμφωνίες του Μάλερ, το έργο των Πουτσίνι και Βέρντι, καθώς και έργα μοντέρνων συνθετών, όπως οι Σένμπεργκ, Στοκχάουζεν και Μπέντζαμιν.

Κρατώντας πάντα αποστάσεις ασφαλείας από το σταρ σίστεμ και αποδέκτης πολλών μουσικών και ακαδημαϊκών διακρίσεων, ο Κλαούντιο Αμπάντο στήριξε όσο κανείς τις ορχήστρες νέων μουσικών στην Ιταλία, τη Γερμανία, την Αυστρία, ενώ πρόσφατα είχε συνεργαστεί και με τη νεανική Συμφωνική Ορχήστρα της Βενεζουέλας Σιμόν Μπολίβαρ.

Ηταν δε ο πρώτος που επέτρεψε στο κοινό να παρακολουθήσει την ηχογράφηση δίσκων του με τη Φιλαρμανική του Βερολίνου, μια «ανατρεπτική» κίνησή του που είχε δεκτή μ' ενθουσιασμό.

ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ/ http://www.enet.gr/